Έβδομη Αίσθηση

Είναι τεράστιο το συμβολικό και το συναισθηματικό φορτίο που φέρει η στολή των Ευζώνων. Πέραν αυτών όμως είναι και έργα τέχνης, η χειροποίητη φορεσιά, η αργή κίνηση και η ακίνητη στάση που καθημερινά θαυμάζουμε στους Εύζωνες που στέκουν φρουροί στο μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτη. 

Τα πρώτα τάγματα Ευζώνων ιδρύθηκαν το 1868, και ο όρος σημαίνει από τα Ομηρικά έτη “αυτός με την καλή ζώνη”. Σήμερα μας υπενθυμίζουν τους ηρωικούς αγώνες για την εθνική μας ανεξαρτησία και την επανάσταση του 1821. Οι Έλληνες οπλαρχηγοί και αγωνιστές της εποχής φορούσαν τη γνωστή σε όλους μας φουστανέλα. Πέραν του ότι πολλές έχουν διασωθεί σε σεντούκια οικογενειών και σε μουσεία, έχουμε την τύχη να απεικονίζονται σε γνωστούς πίνακες ζωγραφικής (Γύζης, Παρθένης, Ντελακρουά, Ντυπρέ κ.ά.). 

Μετά την επανάσταση, η φουστανέλα καθιερώθηκε ως εθνική στολή.

Σήμερα οι Εύζωνοι φρουρούν ανά δύο το Προεδρικό Μέγαρο και φυλούν σκοπιά στο Μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτη. 

Ας γνωρίσουμε λίγο καλύτερα τους Τσολιάδες μας και την στολή τους, που κρύβει μυστικά και συμβολισμούς. 

Για παράδειγμα, οι 400 πτυχώσεις της φουστανέλας συμβολίζουν τα 400 χρόνια της κατοχής από τους Τούρκους. Αυτό το πιο γνωστό και αγαπητό κομμάτι της ευζωνικής στολής, χρειάζεται 30 μέτρα υφάσματος για να κατασκευαστεί.

Οι στολές ράβονται και συντηρούνται από εννέα τεχνίτες-ράφτες της Προεδρικής Φρουράς, μέσα σε ιδιαίτερους χώρους, στους κοιτώνες της. Αυτοί επιμελούνται με υπερηφάνεια την αψεγάδιαστη εμφάνιση των 150 Ευζώνων μας, ιδίως στις παρελάσεις των εθνικών μας εορτών.

Για την κατασκευή της κάθε στολής, αυτοί οι εξειδικευμένοι τεχνίτες εργάζονται σχεδόν 80 ημέρες. 

Η επίσημη σύγχρονη  ευζωνική στολή

Στις αρχές τις δεκαετίας του 1970 ο Βαγγέλης Γεωργούλας, ο καλύτερος ράφτης παραδοσιακών στολών της εποχής, μαζί με τον Γιάννη Τσαρούχη έκαναν αλλαγές στην «κολοκοτρωνέικη», όπως λεγόταν, στολή απλουστεύοντάς την. Οι αλλαγές αφορούσαν κυρίως τη Φέρμελη (το γιλέκο), που είναι και το πιο δύσκολο να κατασκευαστεί κομμάτι της στολής. Το κέντημά της χρειάζεται εμπειρία και ακρίβεια και μπορεί να χρειαστούν  μήνες έως ότου ολοκληρωθεί.  Στο πίσω μέρος του, από τον ώμο και ως την μέση, προεξέχουν δύο κομμάτια, όπου με λευκά και επίχρυσα νήματα είναι κεντημένα σχέδια συμβολικής σημασίας. Όπως το ‘Χ’ και το ‘Ο’, για τις λέξεις ‘Χριστιανός Ορθόδοξος’. Οι κίτρινες λωρίδες δηλώνουν τον βαθμό του Εύζωνα (δύο λωρίδες είναι ο βαθμός του Λοχία και η μία ο βαθμός του Δεκανέα).

Τα τσαρούχια κατασκευάζονται στο χέρι, από κόκκινο δέρμα. Η σόλα, ανάλογα το μέγεθος του τσαρουχιού έχει πάνω από 60 καρφιά, που προσδίδουν τον επιβλητικό ήχο που ακούγεται κατά τον βηματισμό των Ευζώνων. Μόνον τέσσερα ζευγάρια τσαρούχια μπορούν να κατασκευαστούν μέσα σε ένα μήνα.

Χαρακτηριστική λεπτομέρεια, η μαύρη φούντα στη μύτη του τσαρουχιού, από την εποχή που τα Ευζωνικά Τάγματα ήταν μάχιμα τμήματα του Ελληνικού Στρατού. Λένε πως κάλυπτε αιχμηρά αντικείμενα, ώστε ο αγωνιστής να τραυματίζει τον εχθρό στη μάχη σώμα με σώμα.

Το Φάριο, το καπέλο του Εύζωνα, είναι κατασκευασμένο από χοντρή κόκκινη τσόχα. Στο κέντρο φέρει το Εθνόσημο. Η μακριά μεταξωτή μαύρη φούντα,  θεωρείται ότι συμβολίζει το δάκρυ του Χριστού κατά τη σταύρωση.

Ο υποδήτης (το πουκάμισο) με τα χαρακτηριστικά  φαρδιά μανίκια είναι  λευκός, συμβολίζοντας την αγνότητα των εθνικών μας αγώνων.

Η δερμάτινη ζώνη συγκρατεί τις φυσιγγιοθήκες και τη θήκη της Ξιφολόγχης. Οι λευκές περισκελίδες, είναι βαμβακερές. Οι κάλτσες, μάλλινες και λευκές, συγκρατούνται από μαύρες μεταξωτές καλτσοδέτες που φοριούνται ακριβώς κάτω από το γόνατο με τη φούντα να κρέμεται στο πίσω μέρος της γάμπας.

Το όπλο που χρησιμοποιείται είναι το Μ1 Garrand. Στην κίνηση του «επ΄ώμου» ο Εύζωνας πρέπει να χτυπά με δύναμη το όπλο στον ώμο του για να ακουστεί. Η ξιφολόγχη είναι αναρτημένη στο όπλο σε όλη την διάρκεια της υπηρεσίας, καθώς και στις παρελάσεις.

Τέλος, η κάπα της ευζωνικής στολής  φοριέται σε συνθήκες μεγάλου ψύχους το βράδυ, τη νύχτα και το ξημέρωμα, ποτέ όμως κατά τη διάρκεια της ημέρας. Είναι φτιαγμένη από μπλε σκούρα τσόχα.

Αυτή είναι η ευζωνική στολή στην επίσημη εκδοχή της, για τις Κυριακές και τις εθνικές εορτές. Τις υπόλοιπες ημέρες της εβδομάδας φορούν τη στολή του Μακεδονικού αγώνα, τον Ντουλαμά. Σκούρο μπλε τους χειμερινούς μήνες και ανοιχτό καφέ τους καλοκαιρινούς.